17 Ağustos 2015 Pazartesi



DÜNYA KAYKAY TARİHİ
"Gözle Görülür Dalgalar"

  Kaykayın tarihine kısaca bakacak olursak bir çok yenilikçi ve şaşırtıcı hikâyeler olduğunu görürüz.

  Bilinen ilk kaykaylar, kaykaydan daha çok scooter’lara benziyordu. Bu acayip aletler ki 1900’lerde daha sonradan paten tekerlekleri eklenerek tekerlek sayısı 4’e çıkarılmış ve tahtadan yapılmıştır. 50 yıl boyunca kaykayın görünüşü sürekli değişmiştir. Çelik tekerlekler bile yapılmıştır.



  1950’li yıllarda daha rahat hareket edebilmek için tekerleklerin yapısı tamamiyle değiştirildi. 1959 yılında ilk "Roller Derby" Kaykayı satıldı. Sonunda "Sörf" denizin dışına taşmış, sokaklarla buluşmuştur.




  60’lı yıllara gelindiğinde kaykayın sörf karşısında etkileyiciliği daha da artıyordu. 1963 yılında Larry Stevenson’un sörf şirketi Makaha’nın ilk profesyonel kaykay tahtasını üretmesi ile kaykay ününü arttırdı.

  İlk kaykay yarışması 1963 yılında Kaliforniya Pier Avenue Ortaokulu’nda yapıldı. 1964’de sörf efsanesi Hobie Alter, Hobie Kaykaylarını üretmek için Vita Pakt şirketi ile anlaştı. Bu arada çoğu kaykaycı kaymak için kaldırımları ya da sokakları kullanırken içlerinden bazı cesur olanlar kaymak için boş yüzme havuzlarını kullanmaya karar verdi. 1965 yılının sonbaharında kaykay birden durdu.




  İlk kaykay kazası kayıtlara kalitesiz kaykaydan kaynaklanıyor olarak geçti. Piyasadaki çoğu kaykay araştırılmadan üretiliyordu. Çoğu kaykay üreticisi iyi tekerlekler ürettiği halde kil tekerlekler üretimi ucuz olduğundan üretilmeye devam ediyordu. Ama ne yazık ki kil tekerlekler yolu iyi kavrayamıyor bu nedenle de kazalar sık sık tekrarlanıyordu. Bir süre sonra kaykay kaymak bazı şehirlerde güvenilir olmadığından ve tehlikeli bulunduğundan yasaklandı. Vita Pakt ve Makaha gibi önemli üreticiler ürünlerini bir sonraki Noel arifesine kadar raflara kaldırmak zorunda kaldılar, bu da onların yüklü miktarda para kaybetmesine neden oldu.




  Sekiz yıl boyunca kaykay bir yeraltı aktivitesi haline geldi  ve Santa Monica, Kaliforniya gibi yerlerde kendini göstermeye devam etti. Bu süre boyunca Larry Stevenson Kicktail'ı icat etti ve  kaykayı yeniden hayata döndürmeye çalıştı.

  1970 yılında Frank Nasworthy, Purcellville Virginia'daki bir arkadaşını ziyaret etmeye gitti. Ziyaretine gittiği fabrika tekerlekli sporlar için urethane'den tekerlek ve zincir üreten bir fabrikaydı. Bu ziyareti sırasında Frank birden bire urethane'den üretilen tekerleklerin Hobie marka kaykayına uyduğunu farketti ve urethane'den kaykay tekerlekleri yapmaya karar verdi. Tahmin edeceğiniz gibi urethane'den üretilen tekerlekler kil tekerleklere hiç benzemiyordu. Frank ürünü hemen San Diego'ya getirdi, bu bir devrimdi.

  1973'de Frank Nasworthy'nin Cadillac Tekerlekleri ikinci bir kaykay bombasını patlattı. Bennett and Tracker gibi firmalar özel ürünler tasarlamaya başladılar. Kaykay üreticileri gece gündüz çalışıyor, yeniliklerle kaykaycıların karşısına çıkıyorlardı. Yeni ürünler yeni kayma biçimlerini, yeni stilleri doğuruyordu. Kaykay geri dönmüştü artık.

  Ve nihayet 1976'da kaykaycılar için Florida'da ilk Skatepark kuruldu. Bu parkı daha sonra yüzlerce park takip etti. Her geçen gün yeni bir kayma stili ortaya çıkıyordu, kayma stilleri değiştikçe de kaykay tahtalarının formları değişiyordu.

  Kaykayda yeni yeni isimler vardı artık; Tony Alva, Jay Adams and Tom "Wally" Inoyoue gibi.





  1978 yılında Alan Gelfand'ın "ollie" yi bulmasıyla kaykay bir sonraki seviyeye geçti. Kaykay bir sokak kültürüydü artık.

  Kaykay kültürü punk ve new wave müzikle birleşmeye başlamıştı. Kuru kafalar kaykay tahtalarının vazgeçilmeziydi artık.

  Teknolojinin nimetlerinden faydalanan kaykaycılar artık duvar deliklerinden daha öteye gidiyor, havada performans sergiliyorlardı ve havuz kaykayı gün geçtikçe daha popüler bir hal alıyordu. Bir süre sonra Skatepark'ların sigortası sorun haline geldi birçok park kapatılmaya başlandı. 1980'lerin sonunda ölümcül bir kaykay kazası kaykayı tekrar gözden düşürdü. BMX gündemdeydi bu kez de. Böylece kaykay yeraltındaki yerine geri dönmüştü.





  1981 yılında Thrasher Magazine tekrar yayımlanmaya başlandı. Bir çok kaykay yarışması yapılmasına rağmen katılımcılar ve para ödülleri çok azdı. 1982 yılında Tony Hawk Del Mar Skate Ranch'i kazandı. 1983 yılında Santa Cruz, Powell Peralta ve Tracker gibi kaykay üreticileri kaykaydaki iyileşmeyi gördüler ve aynı yıl kaykay Transworld Skateboarding, kaykay dünyasına adım attı.

  1984'de sokak stili kaykay her yerdeydi. Rampalar popüler hale gelmişti. Powell Peralta, CR Stecyk ve Stacy Peralta'yla birlikte ilk kaykay videosunu çekti. Videoda bir grup kaykaycı kaykay marifetlerini gösteriyor ve kaykayı yeni gruplara sevdirmeye çalışıyordu. Işe yaramıştı da. Böylece yeni bir kaykay akımı başladı. Her gün aralarında Tony Hawk, Christian Hosoi, Lance Mountain ve Neil Blender gibi isimlerin de olduğu şampiyonlar çıkıyordu. Sokaklarda ise Mark Gonzales, Natas Kaupas ve Tommy Guerrero ollie'ye yeni yükseklikler katıyorlardı. Rodney Mullen sayesinde freestyle stilde kaykay tekrar yükselen stil oldu.




  80'lerin ortasında üç önemli kaykay üreticisi vardı. Powell Peralta, Vision/Sims ve Santa Cruz. Profesyonel kaykaycılar her geçen gün daha da çoğalıyordu. Amerika'nın dört bir yanında yarışmalar yapılıyor ve kaykay daha da popülerleşiyordu. Airwalk, Vans ve Visions gibi kaykay ayakkabılarının yanı sıra kaykay kıyafetleri de artmaya başlamıştı artık.

  Sonraki on yıl boyunca sokak kaykayı vert riding'le yer değiştirdi ve vert riding eski ününü kaybetmeye başladı. Bazı profesyonel kaykaycılar ise artık kendi şirketlerini kurmaya başlamıştı. Kendi şirketini kuran ilk profesyonel kaykaycı Steve Rocco oldu. Değişen her şey gibi zamanla  kaykay stilleri de değişti ve yeni tarzlar geldi.

  1991 yılında yaşanan durgunluk kaykay dünyasını sarstı. Kaykay üreticileri büyük miktarlarda paralar kaybetmeye ve geri çekilmeye başladı. 1992 yılında Big Brother yayımlanmaya başladı. 1990'ların ortasında kaykay yeniden yükselmeye başladı. 1995'de ESPN'in yayınları sayesinde Extreme Sporlar'da kaykay büyük ilgi kazandı. Etnies ve Vans gibi kaykay ayakkabısı üretici firmalar yeni ürünler üretmeye başladılar ve satışlarını arttırdılar.



  90'ların sonuna gelindiğinde kaykay piyasasında büyük üreticiler, önemli kaykaycılar, yeni tarzlar vardı. Çoğu profesyonel kaykaycı ise çoktan kendi şirketini kurmuştu. Jim Fitzpatrick ve Uluslararası Kaykay Federasyonuna üye Kaykay firmalarının çalışmaları ile ilk Kaliforniya'da olmak üzere Skatepark'lar tekrar açılmaya başladı.

  Üzerinden 40 yıl geçmesine rağmen kaykay popüleritesini hala koruyor. Zaman içerisinde kalitesiz ürünler, güvenlik sorunları, sigorta sorunları, geri çekilmeler olsa da kaykay varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Kil tekerleklerden bu yana kaykay teknolojisi bir çok evrim geçirmiş oldu

  Zaman içinde yaşanmış güvenlik sorunları, ekonomik krizler bir yana dursun, anlaşılan şudur ki kaykay kültürü ne olursa olsun varlığını sürdürmeye devam edecek.